Türkiye'nin uzaydaki gözlerinden GÖKTÜRK uyduları

Hava Kuvvetleri Komutanlığı bünyesindeki Keşif Uydu Tabur Komutanlığı personelince komuta edilen GÖKTÜRK-2 uydusu 18 Aralık 2012'de, GÖKTÜRK-1 uydusu da 5 Aralık 2016'da uzaya fırlatıldı.

Türk Silahlı Kuvvetlerinin (TSK) hedef istihbaratına yönelik uydu görüntüsü ihtiyacını karşılayan GÖKTÜRK-1, uzayda görev yaptığı 8 yıl boyunca dünyanın etrafını 42 bin 700 defa turlayarak, 322 bin 607 kare görüntü çekti.

Alçak irtifa dünya yörüngesine oturan uydu, kamu kurum ve kuruluşları için çevre ve yapılaşmanın izlenmesi, tarımsal rekolte tespiti, belediyecilik uygulamaları, sınır kontrolü ve kadastro faaliyetleri gibi birçok alanda görev yapabiliyor.

GÖKTÜRK-1 uydusu 680 kilometre yörünge yüksekliğinde saniyede 7,5 kilometre hızla hareket ediyor. Coğrafi kısıtlama olmaksızın dünyadaki herhangi bir yerden keşif yapabilen GÖKTÜRK-1, 0,50 metre çözünürlüklü olarak görüntü gönderiyor.

GÖKTÜRK-2 görev süresini 2 kat aştı

Türkiye'de özgün olarak geliştirilen ilk yüksek çözünürlüklü keşif ve gözlem uydusu GÖKTÜRK-2 ise 12 yılda dünyanın etrafını 64 bin defa turladı ve 88 bin 478 kare görüntüleme yaptı.

GÖKTÜRK-2, Milli Savunma Bakanlığı, TÜBİTAK Başkanlığı, TÜBİTAK UZAY ve TUSAŞ iş ortaklığı tarafından imzalanan sözleşme kapsamında üretildi.

Uydu görüntüleriyle halihazırda TSK'nın ihtiyaçları, sivil kurum ve kuruluşların afet ve acil durum uydu görüntü talepleri ile üniversitelerin akademik çalışmalar kapsamındaki talepleri ücretsiz olarak karşılanıyor.

Yüksek yerlilik oranıyla üretilen ve 2,5 metre çözünürlüğe sahip gözlem uydusu, Türkiye'nin savunma, çevre, şehircilik, tarım ve ormancılık alanlarındaki ihtiyaçlarına cevap veriyor.

Söz konusu uydu, yaklaşık 640 kilometrelik şeridin görüntüsünü tek geçişte indirebilecek kadar yüksek hızlı veri haberleşmesine sahip bulunuyor.

Dünyanın her yerinden görüntü alma ve iletişim konisi içinde aktarma kabiliyetine sahip uydu, dünya etrafındaki bir turunu yaklaşık 98 dakikada tamamlıyor.

GÖKTÜRK-2 uydusunun yörüngedeki görev ömrü 5 yıl olarak planlanmıştı ancak uydu, yüksek radyasyon dayanımı, kesintisiz ve efektif ısıl kontrolü, üç eksende hassas yönelim kontrolü, uzay ortamı etkilerine yüksek dayanıma sahip pil ve güneş panellerinin kullanımı gibi önlemler sayesinde 12 yıldır tam kapasiteyle görevini kesintisiz yapıyor.

GÖKTÜRK yenileme projesinde çalışmalar sürüyor

Öte yandan, GÖKTÜRK uydularının yenilenmesi için de çalışmalara odaklanıldı.

GÖKTÜRK Yenileme Keşif Gözetleme Uydu Sistemi Geliştirme (GÖKTÜRK-Y) Projesi ile TSK'nın kazandığı yüksek çözünürlüklü uzaktan algılama (elektrooptik) kabiliyetinin GÖKTÜRK-1 uydusunun görev ömrü sona erdiğinde de devam ettirilmesi ve ihtiyaçlara azami ölçüde cevap verebilecek milli bir uydu sisteminin tasarlanması amaçlanıyor. GÖKTÜRK-Y Projesi Sözleşmesi, Cumhurbaşkanlığı Savunma Sanayii Başkanlığı (SSB) ile TUSAŞ arasında Haziran 2021'de imzalandı. Proje kapsamındaki çalışmalar halihazırda planlandığı şekilde icra edilmeye devam ediyor.

Proje, uydu, sabit ve taşınabilir yer istasyonlarının geliştirilmesini, fırlatma ve yörünge öncesi operasyonlarla buna yönelik hizmetleri, entegre lojistik destek faaliyetlerini ve gerekli diğer sistem ve servisleri içeriyor. Bu kapsamda çok yüksek çözünürlüklü elektrooptik kamera dahil uydu alt sistemlerinin kademeli bir yaklaşım çerçevesinde milli imkanlarla sağlanması planlandı.

Türkiye'nin, yakın dönemde hizmet vermeye başlayacak TÜRKSAT 6A dahil edildiğinde 6 haberleşme (TÜRKSAT 3A, TÜRKSAT 4A, TÜRKSAT 4B, TÜRKSAT 5A, TÜRKSAT 5B) ile 3 keşif ve gözetleme (GÖKTÜRK-1, GÖKTÜRK-2 ve İMECE) uydusu bulunuyor.