Türkiye ekonomisi yılın üçüncü çeyreğinde yüzde 2,1 büyüdü
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), bu yılın üçüncü çeyreğine (temmuz-eylül dönemi) ilişkin Gayri Safi Yurt İçi Hasıla (GSYH) sonuçlarını açıkladı.
Buna göre, GSYH 2024 yılı üçüncü çeyrek ilk tahmini, zincirlenmiş hacim endeksi olarak geçen senenin aynı çeyreğine göre yüzde 2,1 arttı.
Üretim yöntemiyle GSYH tahmini, cari fiyatlarla geçen yılın aynı çeyreğine göre yüzde 53,3 artarak 11 trilyon 893 milyar 252 milyon lira oldu. GSYH'nin üçüncü çeyrek değeri, cari fiyatlarla ABD doları bazında 357 milyar 989 milyon olarak gerçekleşti.
GSYH'yi oluşturan faaliyetler incelendiğinde, yılın üçüncü çeyreğinde geçen seneye göre zincirlenmiş hacim endeksi olarak inşaat yüzde 9,2, finans ve sigorta faaliyetleri yüzde 6,2, tarım sektörü yüzde 4,6, gayrimenkul faaliyetleri yüzde 2,5, ürün üzerindeki vergiler eksi sübvansiyonlar yüzde 2,3, bilgi ve iletişim faaliyetleri yüzde 2,2, kamu yönetimi, eğitim, insan sağlığı ve sosyal hizmet faaliyetleri yüzde 1,9 ve hizmetler yüzde 1,4 arttı. Diğer hizmet faaliyetleri yüzde 2,4, sanayi sektörü yüzde 2,2, mesleki, idari ve destek hizmet faaliyetleri ise yüzde 0,3 azaldı.
Öte yandan, önceki çeyreklere ilişkin büyüme rakamlarında revizyona gidildi.
AA Finans Büyüme Beklenti Anketi'ne katılan ekonomistler, bu yılın üçüncü çeyreğinde Türkiye ekonomisinin yüzde 2,64 büyüyeceğini öngörmüştü.
Türkiye ekonomisinin 2020'den bu yana büyüme hızı, yıllar ve çeyrekler itibarıyla şöyle:
Yıllar
1.Çeyrek
2. Çeyrek
3. Çeyrek
4. Çeyrek
Yıllık
2020
4,3
-10,4
6,4
6,3
1,9
2021
7,5
22,3
8
9,7
11,4
2022
7,8
7,6
4,1
3,3
5,5
2023
4,5
4,6
6,5
4,6
5,1
2024
5,3
2,4
2,1
Mevsim ve takvim etkilerinden arındırılmış GSYH zincirlenmiş hacim endeksi, bir önceki çeyreğe göre yüzde 0,2 azaldı. Takvim etkisinden arındırılmış GSYH zincirlenmiş hacim endeksi, üçüncü çeyrekte geçen yılın aynı çeyreğine göre yüzde 1,9 artış gösterdi.
Yerleşik hane halklarının tüketim harcamaları, yılın üçüncü çeyreğinde geçen yılın aynı çeyreğine göre zincirlenmiş hacim endeksi olarak yüzde 3,1 yükseldi. Devletin nihai tüketim harcamaları yüzde 0,9, gayrisafi sabit sermaye oluşumu yüzde 0,8 azalış kaydetti.
Mal ve hizmet ihracatı, yılın üçüncü çeyreğinde geçen yılın aynı çeyreğine göre zincirlenmiş hacim endeksi olarak yüzde 0,8 artarken, ithalatı yüzde 9,6 azaldı.
İş gücü ödemelerinde yüzde 76,3 artış
İş gücü ödemelerinde söz konusu dönemde yüzde 76,3, net işletme artığı/karma gelir yüzde 45,7 artış gösterdi.
İş gücü ödemelerinin cari fiyatlarla gayrisafi katma değer içerisindeki payı, geçen yılın üçüncü çeyreğinde yüzde 31,9 iken bu oran 2024'te yüzde 36,4 oldu. Net işletme artığı/karma gelirin payı ise yüzde 47,8 iken yüzde 45,1 oldu.
- Tablolar
Yıl
Cari fiyatlarla GSYH
Cari fiyatlarla GSYH
GSYH Zincirlenmiş Hacim
Değişim oranı
(milyon lira)
(milyon dolar)
Endeksi(2009=100)
(yüzde)
2022 1. Çeyrek
2.519.789
181.490
186,9
7,8
2022 2. Çeyrek
3.424.670
219.665
201,6
7,6
2022 3. Çeyrek
4.273.138
242.416
223,8
4,1
2022 4. Çeyrek
4.794.179
262.243
231,2
3,3
2022 Yıllık
15.011.776
905.814
210,9
5,5
2023 1. Çeyrek
4.687.492
248.416
195,3
4,5
2023 2. Çeyrek
5.571.440
274.908
210,9
4,6
2023 3. Çeyrek
7.759.106
298.760
238,4
6,5
2023 4. Çeyrek
8.527.683
307.925
241,9
4,6
2023 Yıllık
26.545.722
1.130.009
221,6
5,1
2024 1. Çeyrek
8.858.091
286.728
205,7
5,3
2024 2.Çeyrek
9.925.986
307.407
216
2,4
2024 3.Çeyrek
11.893.252
357.989
243,4
2,1
Sektörler
TÜİK verilerine göre, GSYH iktisadi faaliyet kollarına göre zincirlenmiş hacim endeksi değişim oranı (yüzde) şöyle:
2023 3. çeyrek
2024 3. çeyrek
Tarım, ormancılık ve balıkçılık
0,8
4,6
Sanayi
5,9
-2,2
İmalat sanayisi
6,5
-2,8
İnşaat
7,2
9,2
Hizmetler
5,9
1,4
Bilgi ve iletişim
2,2
2,2
Finans ve sigorta faaliyetleri
5,9
6,2
Gayrimenkul faaliyetleri
3,2
2,5
Mesleki, idari ve destek hizmet faaliyetleri
-1,2
-0,3
Kamu yönetimi, eğitim ve sosyal hizmet faaliyetleri
4,1
1,9
Diğer hizmet faaliyetleri
3,2
-2,4
Sektörler toplamı
5,5
2,1
Vergi-sübvansiyon
15,2
2,3
Gayrisafi yurtiçi hasıla (Alıcı fiyatlarıyla)
