Doğal gaza bu kış zam gelmeyecek
Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Alparslan Bayraktar, Anadolu Yayıncılar Federasyonu tarafından düzenlenen Anadolu Sohbetleri programında gazetecilerin gündeme ilişkin sorularını yanıtladı.
Vatandaşın elektrik ve gaz ödemelerinde büyük destek sağlandığını aktaran Bayraktar, "Elektrikte birkaç aydır anlatmaya gayret ettiğimiz süreç şubat itibarıyla başlıyor. Muhtemelen bazı abonelerin faturaları şubat içinde gelebilir ama esas itibarıyla 1 Şubat'tan başlayan fatura döneminde 1 Mart'ta faturalara yansıyacak bir uygulamamız var." diye konuştu.
"Türkiye'de aylık ortalama tükeyim 200 kilovat"
Bayraktar, vatandaşlara doğal gaz ve elektrikte 2023'te 275 milyar lira, 2024'te 400 milyar lira civarında sübvansiyon sağlandığını vurgulayarak, "Bu sene de yine bütçede elektrik tarafında 230 milyar lira, doğal gaz tarafında 200 milyar liranın üzerinde bir rakam gözüküyor." ifadesini kullandı.
Yeni modelde, ortalama tüketim olan 200 kilovatsaat üzerindekilerin sübvansiyon dışına alınacaklarına işaret eden Bayraktar, "Bunun iki katından daha fazla 417 kilovatsaatlik bir tüketim varsa artık destek grubunun dışında kalsın. 1,2 milyon abone, toplam abonelerimizin yüzde 3'ü gibi. 42 milyon abonenin yüzde 3'ünü etkileyecek bir düzenlemeyi şu anda hayata geçiriyoruz." diye konuştu.
Bu sınırdan sonra ödeme tutarında artış miktarının yeni tarifede eski tarifeye göre aylık 417 kilovatsaatte yüzde 93, 450 kilovatsaatte yüzde 89, 600 kilovatsaatte yüzde 80, 1000 kilovatsaatte yüzde 69, 5 bin kilovatsaatte yüzde 58, 30 bin kilovatsaatte yüzde 56 düzeyinde olacağına dikkati çeken Bayraktar, "42 milyon abonenin 40 milyonuna dokunmuyoruz. Onlara herhangi bir fiyat artışı, faturalarında herhangi bir değişiklik yok. Devletin sübvansinyonundan 30 milyar lira civarında bir şey azalmış olacak." şeklinde konuştu.
Bayraktar, doğal gazda da benzer bir düzenleme üzerinde çalışıldığına vurgu yaparak, "Muhtemelen bu kış hiçbir şey değişmeyecek. Ama doğal gazda da benzer bir şey düşünüyoruz. 2025 yılı içerisinde belki bir düzenleme olur. Muhtemelen vatandaşları etkileme noktasında belki yıl sonuna doğru ancak olabilir." değerlendirmesinde bulundu.
Gazetecilerin doğal gaz zammına ilişkin sorusuna yanıt veren Bayraktar, "Bu ilk çeyrek için bir şey düşünmüyoruz, yani zam yok." dedi.
Bayraktar ayrıca, doğal gazda tüm abonelere yüzde 65 sübvansiyon uygulandığı bilgisini paylaştı.
Slovakya'nın gaz ihtiyacı için görüşülecek
Bayraktar, Ukrayna'dan Rus gazının akışının durması sonrası Slovakya'nın enerji arz güvenliğinde büyük bir sorun yaşadığını, Türkiye'ye ziyarette bulunan Slovakya Başbakan Yardımcısı Denisa Sakova ile İstanbul'da bir araya geleceklerini ve bu ülkeye gaz sevkiyatının değerlendirileceği teknik toplantılar yapacaklarını aktardı.
Türkmen gazının Türkiye'ye gelmesiyle alakalı da yoğun çalışma yürüttüklerini kaydeden Bayraktar, "Bu adeta bizim 30 yıllık rüyamız, inşallah gerçeğe dönüşecek. Son aşamalara geldik diyebilirim. Hazar geçişinde sıkıntı var ama bununla alakalı farklı formüllerimiz var. Üzerinde çalışıyoruz, netleşince sizlerle paylaşmak daha isabetli olur." ifadelerini kullandı.
Karadeniz gazında üretim 9 milyon metreküpe ulaşacak
Gabar'da petrol üretiminin 75 bin varili geçtiği bilgisini veren Bayraktar, "Daha yukarı gidecek, inşallah bu sene bizim keşif yılımız olacak diyoruz. Özellikle o bölgeden ciddi bir beklentimiz var." dedi.
Bayraktar, Sakarya Gaz Sahası'ndaki üretime ilişkin, "Karadeniz'de günlük üretimde 7 milyon metreküpe geldik, inşallah nisana gelmeden 9 milyon metreküpü geçeceğiz. Temmuz 2026' da inşallah iki katına çıkacağız. 20 milyon metreküpe geleceğiz." değerlendirmesinde bulundu.
Karadeniz'de yoğun bir sondaj faaliyetinin bulunduğunu aktaran Bayraktar, "Karadeniz'de dün itibarıyla Kandıra-1 kuyusunda sondaja başladık. Burası biraz daha batı, bizim münhasır ekonomik bölgemizin batısında. Somali'de çalışıyoruz. Sismik çalışmaların yüzde 47'sini tamamladık. Muhtemelen nisan gibi oradaki sismik çalışma bitecek." ifadelerini kullandı.
Suriye'ye 800 megavat elektrik sevk edilecek
Bayraktar, Suriye'nin kuzeyinde, İdlib'e bir elektrik transferi yapıldığını belirterek, ilk etapta kapasiteyi yüzde 50 arttırmayı hedeflediklerini söyledi.
Halep'e kadar olan iletim hattının ayağa kaldırılması gerektiğini kaydeden Bayraktar, bunun için 5-6 aylık süreye ihtiyaç duyulduğu bilgisini paylaştı.
Hattın ayağa kaldırılmasıyla ilave 500 megavat elektriğin ihraç edileceğini ve toplamda 800 megavatlık elektrik ihracatı yapılacağını aktaran Bayraktar, Halep'in elektrik ihtiyacının 2 bin megavat olduğunu söyledi.
Bayraktar, kalan elektrik ihtiyacının oradaki doğal gaz santrallerinin bakımları yapıldıktan sonra Türkiye'den boru hattıyla doğal gaz sevkiyatı ile çözülebileceğini kaydetti.
Bakan Bayraktar, "Dolayısıyla Halep'e 50-60 kilometrelik bir doğal gaz boru hattıyla alakalı da bir çalışmamız var. Bir taraftan Avrupa'ya doğal gaz götürürken, bir taraftan Suriye'ye de doğal gaz götürmeyle alakalı bir çabanın içerisindeyiz." diye konuştu.
Rusya ve İran'ın Hazar Denizi'nden boru hattıyla yapacakları gaz tedarik anlaşmasına da dikkati çeken Bayraktar, bu sayede Türkmenistan, Azerbaycan ve Türkiye'nin Hazar'dan boru hattı geçirmesinin önünün açılacağını söyledi.
Akkuyu'da ilk reaktörde elektrik üretim testi yapılacak
Bayraktar, Akkuyu Nükleer Güç Santrali'ndeki son çalışmaların altını çizerek, "Akkuyu'daki sıkıntı Çin ekipmanıyla çözülüyor ama bize neredeyse 1,5 yıllık bir gecikmeye mal oldu. Dolayısıyla şu anda onun etkilerini görüyoruz. İlk reaktörle alakalı, bu sene test üretimi de olsa bir elektrik üretimine başlamayı hedefliyoruz. Dolayısıyla ilk reaktörden elektrik üretimi bizim için çok kritik. Türkiye için çok tarihi bir an olur inşallah o an." dedi.
Nükleerde Sinop projesine Güney Kore ve Rusya'nın ilgi gösterdiğini, Çin ile de Trakya projesini konuştuklarını dile getiren Bayraktar, "Dolayısıyla bu ülkelerden biriyle de önümüzdeki süreç içerisinde bir anlaşmaya varmayı hedefliyoruz. 2025 bunun için de kritik bir yıl. Önümüzdeki birkaç ay bizim için önemli." ifadelerini kullandı.
Bayraktar, nadir toprak elementlerinin saflaştırılması için çalışma yürüttüklerini ve teknolojik ortaklık için Avustralya, Çin, Kanada gibi ülkelerle görüşmeler yürüttüklerini belirterek, "Pilot tesisimizde aslında şu anda yüzde 92 saflığa kadar üretim yaptık ama bunu ticarileştirmek ve o rakamları saflık derecesini yukarılara çıkarmak yani yüzde 99,999'a gidebilmek çok daha büyük katma değer. Dolayısıyla bu katma değeri yakalayabilmek için çalışıyoruz." değerlendirmesinde bulundu.
Yenilenebilir enerji ve madenlerde yatırım süreci kısalacak
Bayraktar, salı günü 800 megavatlık güneş YEKA yarışmaları yapacaklarını duyurarak, "(Rüzgara ciddi bir talep geldi. Çok rekabetçi bir ihale oldu. Elektrik kilovatsaat fiyatı 3,50 sent/dolara düştü. Şu anda elektrik fiyatı piyasada 7 sent/dolar." dedi.
Gelecek hafta yapılacak YEKA GES'in daha rekabetçi geçmesini beklediklerini vurgulayan Bayraktar, "Bunu her yıl tekrar edeceğiz. Aslında bu yarışmalar 2024'ün sonunda yapmamız gereken yarışmalar, bir iki aylık gecikmemiz var. Onun için 2025 sonunda 2 bin veya 2 bin 500 megavatlık bir kapasite ihalesi daha yapacağız." ifadelerini kullandı.
Bayraktar, yenilenebilir enerji yatırımlarının enerji ithalatını azaltıcı rol oynadığına dikkati çekerek, "Burada 800 milyon metreküp doğal gaz kullanarak üretilecek elektriği, 1200 megavatlık rüzgardan sağlıyoruz. Bir yılda 400 milyon dolar, alım garanti süresi olan 20 yılda ise 8 milyar dolarlık bize doğal gaz ithalatını önleme katkısı var." diye konuştu.
Yenilenebilir enerji ve maden yatırımlarında izin süreçlerinin kısalması için çalışmalar yürüttüklerini dile getiren Bayraktar, sözlerini şöyle tamamladı:
"Bu izinlerle alakalı muhtemelen bu salı günü son bir kez Cevdet Bey'in başkanlığında bir toplanacağız ve Meclise bir kanun sevk etmeyi planlıyoruz. Bu, hem madenlerde hem de rüzgar ve güneşte izin süreçlerini, bir anlamda bürokrasiyi kolaylaştırıcı bir reform paketi."
